Ραγδαία άνοδος της χρήσης βιοκαυσίμων στη ναυτιλία: Ερωτηματικά για την ποιότητα

Η τελευταία ανάλυση του Lloyd’s Register, μέσω της υπηρεσίας FOBAS (Fuel Oil Bunker Analysis and Advisory Service), αποκαλύπτει τη ραγδαία αύξηση της χρήσης βιοκαυσίμων στη ναυτιλία, κυρίως ως αποτέλεσμα των αυστηρότερων ρυθμιστικών πλαισίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO). Ωστόσο, παρά τη σταδιακή ενσωμάτωση νέων καυσίμων, η ποιότητα αυτών παραμένει ασταθής, με…

Η διείσδυση των βιοκαυσίμων συνεχίζεται με αυξανόμενο ρυθμό, ενισχυμένη από τις δεσμεύσεις για αποανθρακοποίηση και την ανάγκη συμμόρφωσης με τα νέα πρότυπα εκπομπών. Ωστόσο, η διαφάνεια στη χημική σύνθεση και η ποιότητα των αποθεμάτων εξακολουθούν να αποτελούν αμφιλεγόμενα ζητήματα. Ειδικότερα, έχει παρατηρηθεί σημαντική αύξηση στη χρήση μειγμάτων μεθυλεστέρων λιπαρών οξέων (FAME), ιδιαίτερα σε κόμβους όπως η Σιγκαπούρη, το Αλχεθίρας και η περιοχή ARA (Άμστερνταμ ‒ Ρότερνταμ ‒ Αμβέρσα). Παρότι η εφαρμογή τους έχει αποδειχθεί επιτυχημένη σε πολλές περιπτώσεις, υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την είσοδο καυσίμων αμφιβόλου ποιότητας στην εφοδιαστική αλυσίδα. Αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη για εξελιγμένες τεχνολογίες διαγνωστικού ελέγχου, προκειμένου να διασφαλιστούν η αξιοπιστία και η ασφάλεια των νέων καυσίμων.

Η συμμόρφωση με τα όρια θείου εξακολουθεί να δημιουργεί προκλήσεις και αβεβαιότητες για τους πλοιοκτήτες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της FOBAS, 2,5% των δειγμάτων Πολύ Χαμηλού Θείου Μαζούτ (VLSFO) εμφάνισαν περιεκτικότητα σε θείο μεταξύ 0,50% και 0,53%, γεγονός που, αν και εντός των τεχνικών ανοχών που ορίζει το MARPOL Annex VI, δημιουργεί προβλήματα νομικής και επιχειρησιακής φύσης. Επιπλέον, 0,8% των δειγμάτων ξεπέρασαν το 0,53%, γεγονός που θέτει τα πλοία σε κίνδυνο μη συμμόρφωσης με τους κανονισμούς. Παρά τη μικρή βελτίωση συγκριτικά με το 2023, απαιτούνται αυστηρότεροι ποιοτικοί έλεγχοι από τους προμηθευτές και ακριβέστερες τεχνικές ανάλυσης για την αποφυγή πιθανών διαφορών συμμόρφωσης.

Παράλληλα, τα ζητήματα που σχετίζονται με τα επίπεδα ιζημάτων (Total Sediment Potential ‒ TSP) στα καύσιμα αναδεικνύονται σε μείζον πρόβλημα για το 2024. Η αύξηση των ιζημάτων, έπειτα από μια περίοδο σχετικής σταθερότητας, αποδίδεται κυρίως σε αστάθεια ασφαλτενίων (asphaltene instability), η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό στερεών καταλοίπων, βουλώματα φίλτρων και λειτουργικά προβλήματα στις μηχανές. Περιοχές όπως το Χιούστον και η Αμβέρσα καταγράφονται ως υψηλού κινδύνου για τέτοια προβλήματα, καθιστώντας κρίσιμη τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών φιλτραρίσματος και σταθεροποίησης καυσίμων.

Τα αποσταγμένα καύσιμα (distillate fuels), όπως το Marine Gas Oil (MGO), αν και γενικά θεωρούνται υψηλότερης ποιότητας, αντιμετωπίζουν προκλήσεις. Οι σημαντικότερες εξ αυτών αφορούν την ικανότητα σωστής ροής τους σε χαμηλές θερμοκρασίες και το να υπάρχει το ελάχιστο όριο ανάφλεξης των 60°C, σύμφωνα με τις απαιτήσεις SOLAS. Η αυξημένη παρουσία δειγμάτων MGO με σημείο ανάφλεξης κάτω από το επιτρεπτό όριο το 2024 υποδηλώνει πιθανά προβλήματα ασφάλειας. Ειδικά η σκόπιμη ή ακούσια ανάμειξη ναυτιλιακών καυσίμων με πετρέλαιο κίνησης (automotive diesel), το οποίο έχει χαμηλότερο σημείο ανάφλεξης, αναδεικνύει την ανάγκη για προηγμένες τεχνολογίες ανίχνευσης συστατικών και αυστηρότερους ελέγχους στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Μία από τις σημαντικότερες επερχόμενες αλλαγές είναι η εισαγωγή της Μεσογειακής Ζώνης Ελέγχου Εκπομπών Οξειδίων του Θείου (SECA), η οποία θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Μαΐου 2025. Ο νέος κανονισμός θα επιβάλει τη χρήση καυσίμων με περιεκτικότητα σε θείο έως 0,10% ή την εφαρμογή εγκεκριμένων τεχνολογιών καθαρισμού καυσαερίων (scrubbers). Αυτή η αλλαγή αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τα μοτίβα ανεφοδιασμού, τη διαθεσιμότητα καυσίμων και τις τιμές, κυρίως στα μεγάλα μεσογειακά λιμάνια. Οι ναυτιλιακές εταιρείες θα πρέπει να προσαρμόσουν εγκαίρως τις επιχειρησιακές τους στρατηγικές, αξιοποιώντας προηγμένα συστήματα διαχείρισης καυσίμων και βελτιστοποιώντας τη χρήση των διαθέσιμων ενεργειακών πόρων.